Bel omurları içinde yer alan, omurilik ve bacaklara giden sinirlerin geçtiği kanala omurilik kanalı denir. Bu kanal bazı kişilerde doğuştan biraz dar olabilir. Yaş ilerledikçe omurga kemiklerini birbirine bağlayan faset eklemleri kabalaşır, irileşir yani kireçlenir ve kanalı daraltmaya başlar. Kanalın arka duvarında yer alan bağ dokusu yani ligamanlar da kireçlenir ve kanalı daraltmaya başlar.
Omurların arasında bulunan diskler sertleşir ve ezilerek çökmeye başlar. Bu da sinirlerin çıktığı kanalı daraltmaya başlar. Önden arkaya doğru oluşan fıtıklar da kanal darlığına katkıda bulunur. Bazen bel kayması da olaya eklenir ve kanal darlığı çok şiddetlenir. Bel kayması olan kişilerde kanal darlığı mutlaka vardır.
Bu etkiler yaşla birlikte artar ve ileri yaşlarda (genellikle 50 yaşından sonra) sorun oluşturmaya başlar. Aşırı kilo ve ağır işler yapmak bu süreci hızlandırır.
Şekil 1: Omurilik kanal darlığının şematik görünümü
Şekil 2: Omurilik kanal darlığının şematik görünümü
Şekil 3: Omurilik kanal darlığının MR görüntüsü
Şekil 4: Omurilik kanal darlığının MR görüntüsü
Önceleri kronik bel ağrısıyla kendini gösteren bu durum daha sonra bacaklara giden 1 veya 1´den fazla sinirin ya da tüm omuriliğin sıkışmasına ait belirtiler verir. İstirahatte bile var olan; kalçadan dize, baldıra, topuğa yayılan ağrı ve uyuşmalar olabilir. Hasta yürüdükçe bacaklarda uyuşma, keçelenme, karıncalanma gibi şikayetler ortaya çıkar. Her yıl yürüme mesafesi kısalır. Hasta oturup dinlenme ihtiyacı hisseder ve 5 dk. dinlendikten sonra yine biraz yürüyebilir. Buna “Vitrin Hastalığı” da denir. Öne eğilmekle ağrı ve uyuşmada azalma olabilir.
Bu şekilde şikayeti olan hastaların mutlaka ameliyat olması gerekir. Ameliyat olmadıkları taktirde yürüme mesafeleri her yıl azalacak, en sonunda bağımsız hareket edemeyecek hale gelecektir. Bu nedenle bu tür hastaların ileri yaşlarda bu tür sorunlar yaşamaması için belirtilerin başladığı erken yaşlarda ameliyat olmaları onların lehine olacaktır.
Belde kanal darlığı en fazla yükün bindiği L4-L5 ve L3-4 bölgelerinde daha sık olmaktadır ve genelde birden fazla bölgeyi içermektedir. Bu nedenle yapılacak olan ameliyat birden fazla bölgeyi içine alabilir.
Ameliyatın amacı kanalı daraltan yapıların temizlenmesi ve bacaklara giden sinirlerin rahatlatılmasıdır. Bu nedenle uzun ve geniş bir alanda çalışılacağı için bu tür ameliyatlar açık ameliyat olarak gerçekleştirilir. Omurga kanalının genişletilmesi esnasında bir çok destek dokusu temizleneceği için omurganın yük taşıma kapasitesi azalacaktır. Bu nedenle ameliyata enstrümantasyon da eklenir. (Halk arasında platin takma ameliyatı olarak bilinir) Zayıflayan omurlara takılan vida ve rod sistemi ile omurganın direnci arttırılır ve kişinin ağırlığını ve günlük işlerini yaparken bu bölgeye binen yükü taşıyabilmesi sağlanır. Aslında kullanılan vida ve rod sistemi titanyum madeninden yapılmış sistemlerdir. Yerli üretim ve ithal ürünler vardır. Aralarında teknik açıdan kalite farkı kalmamıştır. Titanyum malzemesi oldukça sert ve hafif bir sistemdir. Vücutta yabancı cisim reaksiyonu vermez. MR cihazına rahatlıkla girilebilir.
Ameliyat genel anestezi altında (uyutularak) yapılır. Ameliyat süresi yapılacak seviye sayısına göre 2 ila 6 saat arasında değişir. Ameliyattan sonra genellikle 2. veya 3. gün hasta korse ile ayağa kalkabilir. 3. veya 4. gün taburcu olabilir. 1 hafta sonra bağımsız olarak kişisel bakımını yapabilir. 45 gün sonra günlük yaşantısına dönebilir.
Şekil 5a: L4 ve L5 kemikleri arasında bel kaymasına ait röntgen görüntüsü
Şekil 5b: Kayma nedeniyle oluşan kanal darlığı ok ile gösterilmiştir
Şekil 5c: Ameliyattan sonra alınan röntgen görüntüsü
paylaş
twittle
paylaş
paylaş